1941

7 augustus 1941 (Bron: ‘One of our aircraft is missing’, geschreven door Wim Wüst en Hans Onderwater)

vliegtuig-foto-wellingtonOp 7 augustus 1941 probeert de bemanning van een Wellington van 11 OTU te ontkomen. Verdwaald na een propagandavlucht naar Lyon in Frankrijk heeft de piloot een noodlanding gemaakt aan de Eerste Kruisweg te Oud-Beijerland. De bemanning steekt de bommenwerper in brand. Burgers stromen snel samen op de plaats waar het wrak ligt. Enkelen helpen de bemanning weg te komen, anderen geven kleding, levensmiddelen en geld. De bezetter reageert met grote hardheid en drijft met grof geweld de hele mannelijke bevolking van Westmaas bijeen op het schoolplein. Als de Duitse huiszoekingen geen resultaat hebben, wordt eerst door de Duitsers geëist dat de boosdoeners zichzelf melden. Diezelfde avond en in de daaropvolgende dagen worden veertien man afgevoerd naar Rotterdam; de families blijven in verwarring achter. Niemand in de Hoeksche Waard heeft voorzien dat de Duitsers zo wreed zullen optreden. De Duitsers willen een voorbeeld stellen; anders zijn ze niet meer geloofwaardig. Zes verdachten worden na de ‘rechtspraak’ vrijgelaten, acht worden gevonnist. Drie worden tot gevangenisstraffen veroordeeld, vijf van hen betalen met hun leven.
General der Flieger Friedrich Christiansen, opperbevelhebber van de Duitse Wehrmacht in ons land, die naar aanleiding van het ‘onacceptabele’ gedrag van de Rotterdammers op 16 juli al met de scherpste maatregelen heeft gedreigd, weigert de ter dood veroordeelden gratie te verlenen.

De Duitsers executeren:
Arie van der Stel, geboren 18 april 1881

Joris de Heus, geboren 2 november 1888

Pieter Wouter Kruzjthoff, geboren 26 november 1911

Arie van Steensel, geboren 6 september 1915

en Bastiaan Arie Barendrecht, geboren 18 september 1919

Op 15 augustus verschijnt het doodsbericht in de kranten; de Hoeksche Waard is lamgeslagen. Het bericht van de executies bereikt ook de Nederlandse regering in Londen. In 1942 verschijnt in de Britse bioscopen een film ‘One of Our Aircraft is Missing’, met hoofdrollen voor dan bekende acteurs als Godfrey Tearle, Eric Portman, Hugh Williams, Bernard Jones en een bijrol voor de nog jeugdige acteur Peter Ustinov. Hoewel de film weinig overeenkomst vertoont met wat er in de Hoeksche Waard gebeurde, maakt hij zowel in Groot-Brittannië als in de Verenigde Staten diepe indruk en wordt hij in 1942 zelfs voor twee Oscars voorgedragen. De vermelding van de namen van de vijf geëxecuteerden, in een document van de Nederlandse regering in Londen, getekend door minister-president Gerbrandy, aan het begin van de film, is voor de kijkers een schokkend bewijs van de wreedheid van de Duitsers. Het is aan te nemen dat de Duitse represaille op de helpers in de Hoeksche Waard verstrekkende gevolgen heeft gehad voor de mate waarin men risico’s wilde lopen bij pilotenhulp. Het bewijst één ding: terreur verlamt mensen, de dreiging met de dood beïnvloedt het gedrag. Nog steeds weten overal op aarde dictators hun wil op te leggen door middel van al dan niet officiële terreur.

One of our aircraft is missing

Wim Wüst heeft uitgebreid onderzoek gedaan en het hele verhaal beschreven in zijn boek ‘One of our aircraft is missing’. U kunt het PDF-document m.b.t. dit gehele hoofdstuk uit zijn boek hier lezen: verhaal_5vangreup-wimwust

Beijerlandsche berichten

In april 2011 werd deze gebeurtenis in een uitgave (Nr. 41, 14de jaargang) van de Historische Vereniging Oud-Beijerland beschreven. U kunt het artikel hier lezen: beijerlandsche-berichten-41

De Koerier

Ook in het verzetsblad de Koerier werd melding gedaan van deze daad.

verzet-koerier-01